نگاهی کوتاه به شهرستان زنجان |
زنجان بزرگ ترین و مهم ترین شهرستان استان زنجان به شمار می آید که مرکز استان را در بر گرفته است. این منطقه از کوه ها و رودخانه های متعددی برخوردار است که سبب پیدایش جاذبه های طبیعی زیادی در این منطقه شده است. دیرینگی و قدمت ناحیه زنجان بر اساس مطالعات انجام شده به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد می رسد. بعضی از تاریخ نگاران، شهر زنجان را با شهر "آگانزانا" که بطلمیوس از آن نام برده است، یکی دانسته اند. جاذبههای تاریخی متعددی که در این منطقه وجود دارند؛ بهترین گواه قدمت و پیشینه تاریخی با ارزش این خطه از استان زنجان است. شهرستان زنجان علاوه بر این که مهمترین منطقه استان زنجان به شمار می آید، در زمینه جاذبه های طبیعی و تاریخی نیز از مناطق قابل توجه استان و ایران است. زنجان از نظر امکانات و تاسیسات مناسب از دیگر شهرستان های استان وضعیت بهتری دارد و از اقامتگاه ها و رستوران های نسبتاً مناسبی برخوردار است. جاذبه های گردشگری این شهرستان به دو دسته طبیعی و تاریخی تقسیم می شوند. رودخانههای قزلاوزن و زنجانرود، دریاچهسد تهم، آبشارشارشار، چشمه معدنی وننق زنجان، چشمه آب گرم ابدال، غار گلجیک، روستای حمزه لو و مرد نمکی از جمله جاذبه های طبیعی شهرستان زنجان هستند. شهرستان زنجان از مکان های تاریخی زیادی برخوردار است که مسجد جامع زنجان یا مسجدسید، مسجدخانم، مسجدمیرزایی، مسجد قلابر، مسجد عباسقلی خان، مسجد چهل ستون، مسجد آقا شیخ فتح الله، مسجد و مدرسه ملا، بنای مسجد و گرمابه حسینیه اعظم، گرمابه حسینیه اعظم، گرمابه حاج داداش، گرمابه میر بها، گرمابه قیصریه، بقعه امام زاده سید ابراهیم (ع)، امامزاده ام البنین، آرامگاه میرزا ابوالقاسم، کاروان سرای نیک پی، کاروان سرای سنگی، کاروان سرای قره بلاغ، سرای دخان، قلعه یا حصار زنجان، قلعه قمچی، قلعه قلایر، پل میر بهاءالدین، پل سردار، پل حاج سید محمد، مجموعه بازار زنجان، بنای رختشوی خانه، عمارت و باغ معین، عمارت ذوالفقاری و عمارت دارایی برخی از مکان های تاریخی و دیدنی این شهرستان هستند. |
طبیعت درشهرستان زنجان |
منابع تامین آب آشامیدنی و کشاورزی منطقه را آب های سطحی و زیرزمینی تشکیل می دهند. از این میان رودخانه های متعدد جاری در شهرستان زنجان بخش عمده ای از منابع آبی آن را تشکیل می دهند. رودخانه های آب بر، آق زوج چای، اوزون دره، اوزون دره گوجه قیه، بیوک چای، تلخه رود، زنجان رود، سارمساقلو، سُهرین، قره جریان، میرجان سویی و سفیدرود یا قزل اوزن از جمله رودخانه هایی هستند که یا از کوه های اطراف شهرستان زنجان سرچشمه گرفته و در این منطقه جاری می شوند و یا از کوه های اطراف استان سرچشمه گرفته و از این منطقه عبور می کنند |
مساجد و مدارس مذهبی درشهرستان زنجان |
مسجد جامع زنجان یا مسجد سیدمسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید در قرن سیزدهم هجری قمری (سال 1242) در دوره قاجاریه توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا ساخته شد. این مسجد که در قلب بافت قدیمی شهر و در مکان مناسبی از نظر دسترسی قرار گرفته است، از سمت باختر با بازار قیصریه، از سمت خاور با کوچه مسجد سید و از سوی شمال با خیابان امام خمینی و سبزه میدان درارتباط است. این مسجد در دوره زندگانی بانی آن به نام های مسجد دارا، مسجد سید، مسجد سلطانی و مسجد جمعه نیز خوانده می شده است. |
آرامگاه ها،امامزاده هاو زیارتگاهها درشهرستان زنجان |
بقعه امام زاده سید ابراهیم (ع) زنجانبقعه امام زاده سید ابراهیم یکی از بقعه های معتبر شهر زنجان است که در بازار اصلی شهر زنجان واقع شده و مورد علاقه و احترام فراوان اهالی زنجان است. پژوهشگران و علما درباره شجره این امام زاده اختلاف نظر دارند. برخی از آن ها ایشان را از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) و برخی دیگر وی را از نوادگان حضرت امام علی (ع) می دانند. بنای امام زاده در ابتدای ساخت به سبک چهار طاقی با پوشش گنبدی بوده است ولی در این بقعه در سال های گذشته منطبق بر بنای قدیمی نوسازی شده و در حال حاضر گنبد آن از نوع تک پوششه بوده و به وسیله چهارگوشواره بر جرزها استوار شده است. در حدفاصل گوشواره ها و گنبد نیز هشت نورگیر کار گذاشته شده است. تزیینات داخل گنبد گره سازی و مقرنس کاری بوده و سوره مبارکه جمعه به خط ثلث بر آن نقش بسته است. ضریح نصب شده بر روی مزار از صنایع اصفهان است که در سال 1358 به این مکان آورده شده و بر روی این مزار نصب شده است. سر در ورودی سمت شمالی و مناره های دو طرف آن را می توان قدیمی ترین قسمت این بقعه به حساب آورد. |
عمارات و محوطه های باستانی درشهرستان زنجان |
عمارت و باغ معین زنجان |
کاروانسراها،دروازه ها و بازارها درشهرستان زنجان |
کاروانسرای نیک پی زنجانکاروانسرای قدیمی و زیبای نیک پی در روزگار برپایی خود اهمیت و عظمت زیادی داشته است. این کاروانسرا که از نوع کاروان سراهای 4 ایوانی بوده و از آجرهای قرمزرنگ ساخته شده، هم اکنون به شدت تخریب شده و تنها بخش کمی از آن باقی مانده است. در بیش تر سفرنامه های جهانگردان و مستشرقینی که از منطقه زنجان دیدن کرده اند، از کاروان سرای نیک پی نام برده شده و بیش تر آن ها در این مکان اقامتی داشته اند که نشان از اهمیت آن در روزگار برپایی خود دارد. |
بندهاو پلها درشهرستان زنجان |
پل حاج سید محمد زنجانپل حاج سید محمد که در جنوب خاوری حومه شهر زنجان واقع شده است، در دوره قاجاریه و به دستور سید محمد (از روحانیون عصر مشروطیت در اواخر دوره قاجاریه) ساخته شد و به همین نام نیز شهرت یافت. این پل که پل قره تپه نیز نامیده می شود، در گذشته به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده عتبات دارای اهمیت بوده است. پل حاج سید محمد با الهام ازالگوهای رایج معماری دوره قاجاریه ساخته شده و هم اکنون یکی از آثار تاریخی شهرستان زنجان به شمار می آید. |
حمام ها و آب انبارها درشهرستان زنجان |
گرمابه حسینیه اعظم زنجانگرمابه حسینیه اعظم یکی از بناهای آجری و قدیمی شهر زنجان است و سبک معماری دوره قاجاریه ساخته شده است. این بنا در محله سیدلر، در جنوب شهر زنجان واقع شده و بر اساس کتیبه ای که به خط نستعلیق، بر سر در ورودی آن نصب شده می توان تاریخ نخستین مرمت آن را به سال 1292 هجری قمری نسبت داد. این بنای آجری، در نمای داخلی خود از تزیینات ساده کادربندی در قسمت طاق ها برخوردار است. |
قلعه ها،برجها و آتشکده ها درشهرستان زنجان |
قلعه یا حصار زنجانقلعه یا حصار شهر زنجان که به قلعه زنجان نیز شهرت دارد، از آثار دوران سلجوقی بوده و از معروفیت زیادی برخوردار است. این حصار در گذر زمان های مختلف آسیب های جدی دیده است. جدی ترین آسیبی که به این قلعه وارد شد در فتنه مغول بود. در این یورش قسمت بزرگی از این حصار تخریب شد و تقریباً به کلی از بین رفت. بعدها در دوره صفویه به علت انطباق آن با نقشه طرح کلی شهر و هماهنگی با موانع طبیعی دفاعی که دارای اهمیت سوق الجیشی بود، دوباره منطبق بر مسیر دیوار قبلی شهر بازسازی شد. برخی از قسمت های این قلعه که در بیش تر سفرنامه های قدیمی از آن یاد شده است، هنوز پابرجاست و امروزه از آثار تاریخی شهر زنجان به شمار می آید. |
آرامگاه ها، امامزاده ها و زیارتگاهها درشهرستان زنجان |
آرامگاه میرزا ابوالقاسم زنجانبنای آرامگاهی میرزا ابوالقاسم که یکی از مجتهدین و روحانیون برجسته و طراز اول دوره ناصری بوده است، در دوره قاجاریه ساخته شده و در منتهی الیه سمت باختری شهر زنجان قرار دارد. بنای این آرامگاه از دو قسمت تشکیل شده که قسمت اول آن را ایوان ورودی و اطاق های جانبی آن و قسمت دوم را شبستان تشکیل می دهد. |